Gecikmiş Dil ve Konuşma

Gecikmiş dil ve konuşmanın başlıca belirtileri, sözcük ve cümle yapısının ve yeni ve karmaşık sözcüklerin ediniminde gecikmedir (Topbaş, 2004). 2-5 yaş arasındaki bu “normal” gecikmeden söz edebilmek için sözel olmayan beceriler, işitme, özbakım ve motor beceriler normal sınırlarda olmalıdır. Doğum öyküsünde herhangi bir problem olmamalıdır. Ailede muhtemel bir dil ve konuşma bozukluğu öyküsü olabilse de çocukta bu bozukluk için hiçbir biyolojik neden bulunmamalıdır (Owens ve ark., 2008). Bunun yanında çocuğun çeşitli şekillerde iletişim çabası içinde olması beklenir. Yani çevreden gelen yönergeleri anlar. Kimi zaman bir sözcükle de olsa kendini ifade edebilir (Korkmaz, 2005). Topbaş’a (2004) göre de bu çocuklarda dilin anlama boyutu, ifade etme becerilerine göre daha iyidir

Konuşmaya geç başlayan çocukların çoğu, belirli bir zaman diliminde (3 yaş civarı) diğer çocuklarla arayı kapatır (Topbaş, 2004). Bu sorunun 5 yaşından sonra devam etmesi, bu sorunun normal bir gecikmiş konuşmadan ziyade bir dil ve konuşma bozukluğu olma ve devam etme ihtimalini artırır. Düşük IQ, zayıf alıcı dil ve düşük sosyoekonomik düzey (SED) bu sorunun devam etmesinde önemli risk faktörleridir. Diğer yandan sorunun alıcı dilden ziyade sözel çıktıda olması, IQ’ nün görece yüksek olması ve yüksek SED sorunun gidişatı için olumlu faktörlerdir (Clegg ve Ginsborg, 2006).

Gecikmiş dil ve konuşma terapisinde, davranışçı yaklaşımın prensiplerini temel alan oldukça yapılandırılmış çalışmalar ya da çocuk merkezli aktiviteler kullanılmaktadır. Okul öncesi dönemde iletişim davranışlarının sıklığı ve fonksiyonunu artırmak hedeflenir ve bunun için sözcük ya da sözcük kombinasyonları kullanılır. Ortalama 3 yaşındaki çocuklar için müdahalelerdeki birincil amaç sesletimle birlikte sözdizim ve biçimbilgisinin geliştirilmesidir. Ayrıca okul öncesinde sözcük dağarcığı, akranlarla oyun ve sosyal iletişim ve fonolojik farkındalık gibi okul öncesi becerileri artırmak da önemli hedeflerdir (Damico ve ark., 2010).